Architectoniek versus ideaal.

Ideale vorm

Veel ontwerpen van Palladio hadden een verborgen constructie. De gehele constructie was verborgen onder de kunst. Een uitzondering op deze constructie zijn de sierlijke kolommen. Het uiterlijk van het gebouw gaf een statussymbool en de bezoekers moesten versteld staan van het ontwerp. Het interieur en exterieur hadden in de tijd van Palladio niet zo’n grote samenhang als tegenwoordig.

De ideale vorm is de cirkel. De natuur zou deze vorm boven alle vormen kiezen. De cirkel wijst namelijk naar de schepping van bijvoorbeeld de aardbol, de sterren, de bomen en dieren etc. Naast de cirkel worden de vierkant, vijfhoek, achthoek, tienhoek en de twaalfhoek ook aanbevolen. Deze vormen komen allen voort uit de cirkel. Het vierkant vermeerderd met een helft of een derde van zijn oppervlakte en het verdubbelde vierkant zijn alle drie andere figuren afgeleid van het vierkant.

Ideale kerk

Er wordt aanbevolen om één rechthoekige of halfronde koorkapel aan de hoofdas te creeren. Daaraan kunnen bijvoorbeeld een kapel in het midden worden bevestigd, of een oneven aantal kapellen aan elke kant.

Een kerk moest bestaan uit proporties en verhoudingen. De afmetingen van de centrale ruimte moesten in een goede verhouding staan tot de afmetingen van de kapellen en het muurvlak tussen hen. Bovendien moesten de hoogte van het gebouw in verhouding staan met bijvoorbeeld de doorsnede van de plattegrond.

Zo moesten de hoogte van de muur tot de aanzet van het gewelf in ronde kerken de helft, 2/3 of ¾ van de doorsnede van de plattegrond zijn. Hierdoor krijg je proporties van 1:2, 2:3, 3:4 welke voldoen aan een universeel geldende wet van harmonie. Dit was niet te zien met het blote oog, dus de gevel moest voldoen aan bepaalde eisen. De gevel moest bijvoorbeeld harmonieus zijn en volmaaktheid uitstralen. Dit werd bereikt door middel van het gebruik van geometrische vormen.

De kerk moest een eenvoudige, zuivere kleur hebben. Dit betekend dus wit. De ramen moesten hoog geplaatst zijn, zodat er geen enkele aanraking mogelijk was met het vluchtige alledaagse leven van buiten. Buiten dit speelde muziek en harmonie ook een rol.

Situering:

Het was ideaal als de kerk op een verhoging wordt geplaatst en los staat van andere gebouwen in de omgeving. De kerk moest bovendien door een onderbouw, een hoge sokkel wordt verheven boven het alledaagse leven. De kerk moest worden omringd door een colonnade. Dit is een rij met zuilen die de overkapping draagt. Deze moesten voldoen aan de strenge vorm van zuilen met een recht entablement. Een overwelfde kerk zou betekenen dat het bouwwerk een langere levensduur heeft, wat zorgt voor een ideale kerk.